Tempora anni
To the sweet murmur of leaves

een boek over de vier jaargetijden

grafische techniek: lithografie, zeefdruk

jaar: 2023

oplage: 5 exemplaren

De aanleiding om een boek te gaan maken was de open call van AGA-LAB; maak een boek met als thema de vier jaargetijden van Vivaldi. De combinatie van beeld en emoties die per seizoen worden opgeroepen intrigeren en maken mij nieuwsgierig. Interessant is wat het licht doet met natuur en mens. 

De verandering van de seizoenen in kleuren, gemoedstoestand en de dynamiek is een circulair, herhalend proces.

In dit boek onderzoek ik welke beelden per seizoen worden opgeroepen; warme kleuren in de zomer; koud in de winter. In combinatie met plantvormen en gemoedstoestanden in het warme of koude licht van de seizoenen. Is het vrolijk of juist triest en zwaarmoedig? Hoe transformeert de vorm in een ander licht in een nieuw seizoen? Heeft één seizoen de voorkeur en kan ik mij dan ontrekken aan andere seizoenen? Lopen de randen van de seizoenen in elkaar over als een concert? De teksten van de vier jaargetijden mogen als een lijn zich door het boek cirkelen.

Werk graag in zelfgemaakte schetsboeken (van de inschiet van litho’s en gevonden papier) om in te tekenen, schilderen en maak hier collages als verzamelplek. Nu een heel boek als uitdaging en ik ga intuïtief aan het werk. Een goede aanleiding om een aantal technieken samen te voegen en te experimenteren waar ik mee bezig was.

Werkproces 

Op het moment van de open call was ik bezig met het experimenteren van plantvormen. De structuur werk ik uit in litho met tusche op een grote steen van 60×80 cm. Hiernaast ben ik met een doorlopend project bezig (gestart in 2018) met portretten in litho. Begonnen met een serie vrouwen, enprofil onherkenbaar maar herkenbaar. Dit transformeerde in portretten van niet bestaande figuren met bestaande emoties. 

Nu, ieder seizoen krijgt een portret als basis van het katern. Tweezijdig ieder seizoen in een eigen drukgang op een eigen katern in kleur is te intensief; hier ga ik de lithografie combineren met een oude liefde: de zeefdruk. Het zachte, transparante van de tusche met dekkende kleuren en strakke rasters en lijnen van de zeefdruk. 

De lithografie is een heerlijk traag medium om met tusche prachtige structuren te kunnen maken. Deze tusche en de steen reageren per seizoen anders en dat heb ik geweten in de hete zomer van 2023… de (kleur)inkt bleef vloeien en was echt heel spannend. Alles is gedrukt op Magnani papier; verschillend per katern in kleur en gewicht. 

Vraag was natuurlijk ook of de watergedragen zeefdruk-inkt zou dekken op de litho-inkt en het experiment waard. Een dekkende zeefdruk voor lijn en tekst; met oostindische inkt maak ik tekeningen op film. Zelfgemaakte collages zet ik digitaal om en laat deze uitdraaien (ook bij AGA-LAB) op film. Om vervolgens in diverse drukgangen en kleuren aan het katern met de litho toe te voegen. Bladerend door het boek onstaat een regenboog van seizoenen.

Doel was om het katern plano als beeld net zo interessant te houden als gevouwen.

Voor een goed overzicht heb ik een plank aan de muur opgehangen. Zo kon ik goed zien of het verhaal logisch doorliep. Van alle seizoenen ving ik schaduwen met inkt op papier in een boekje op verschillende momenten van de dag. Samen met het experimenteren van monoprints van planten ontstaan er steeds nieuwe vormen van bloemen en bladeren per seizoen. Met de doorloop van de teksten van Vivaldi komen deze door het hele boek terug.
Dit was een lang experiment van 8 maanden dat ook echt met de seizoenen meeliep, zowel grafisch als inhoudelijk.

Op het omslag van passepartout-karton staat een zeefdruk in iris-druk met een gestileerde beeltenis per seizoen. Voor de binding was Coptisch binden de mooiste oplossing; alle katerns blijven zichtbaar zonder lijm te gebruiken.